گل سوسن که با نام لیلیوم هم شناخت می شود، جزو گل های قدیمی و محبوب به حساب می آید. این گل نزد ایرانیان نیز بسیار محبوب است. تمامی گل ها دارای زیبایی خاصی هستند و هیچ گلی را از لحاظ زیبایی می توان دست کم گرفت؛ اما برخی از ویژگی ها وجود دارند که بعضی از گل ها را از یکدیگر متمایز می کنند. به طور مثال درباره گل لیلیوم باید بدانید که این گل به رایحه و رنگ های زیبای خود مشهور است.
همین موضوع باعث شده تا این گل نزد علاقه مندان به دنیای گل و گیاه، جایگاه خاصی را داشته باشد. گل سوسن در هر موقعیت و همچنین مذهبی، معنا و مفوم خاص خود را دارد. همچنین به مانند تمامی گل های دیگر، روش های نگهداری برای آن وجود دارند که باید از آن ها مطلع باشید. این گل شامل انواع مختلفی هم است که بسته به علاقه و سلیقه ای که دارید می توانید اقدام به خرید گل کنید.
معرفی کامل گل سوسن
گل سوسن یا کرینوم (Crinum) نام لاتین این گیاه است که در زبان انگلیسی به نام Crinum نیز شناخته میشود. گل سوسن یا کرینوم با نام های دیگری مانند سوسن چلچارغ، کرینوم و لیلیوم نیز شناخته میشود. این گیاه بومی مناطق گرمسیری است و از خانواده Amarylidaceae محسوب میشود.
گل سوسن شامل حدود ۶۰ نوع مختلف است که در رنگ های زرد، بنفش و سفید یافت میشود. این گیاه در فصل بهار رشد میکند و به ارتفاعهای مختلفی مانند ۳۰ سانتی متر تا ۳ متر نیز میرسد. سوسن به دلیل داشتن ترکیبات سمی در برخی از قسمتهای خود، از جمله ریشه و برگ، به عنوان یک گل سمی شناخته میشود. به همین دلیل، باید با احتیاط و در صورت نیاز به کار گرفته شود.
در کشورهایی مانند آفریقا و آمریکای جنوبی، گل سوسن به عنوان یک گل زینتی محبوب است و در باغها و فضای باز کشت میشود. سوسن همچنین در طب سنتی نیز کاربرد دارد و به عنوان درمان برخی بیماریها مورد استفاده قرار میگیرد.
گل سوسن نماد چیست؟
گل سوسن از نظر مذهبی و فرهنگی، یکی از نمادهای مهم و معروف است. در مسیحیت، گل سوسن به عنوان نماد حضرت مریم شناخته میشود. حضرت مریم، مادر مسیح، به عنوان نماد پاکی، معصومیت، لطافت و زیبایی شناخته میشود و گل سوسن نیز به همین دلیل به عنوان نماد حضرت مریم در نظر گرفته شده است. گل سوسن با ظاهری زیبا و خیره کننده، از دیرباز به عنوان نماد عشق، زیبایی و پاکی شناخته شده است.
در ادبیات و شعر، گل سوسن به عنوان نماد عشق و وفاداری نیز به کار میرود. به طور کلی، گل سوسن به عنوان نمادی از عشق، پاکی، معصومیت، لطافت و زیبایی شناخته میشود.
معرفی و بررسی انواع گل سوسن
حال که تا به این جای کار با ماهیت گل سوسن آشنا شدید، لازم می دانیم انواع این نوع گل زیبا را به شما نیز معرفی کنیم. همان طور که گفتیم این گل شامل 60 نوع مختلف می باشد. اما طبیعتا تمام این 60 نوع در ایران قابل خرید نیست. لذا در ادامه انواعی از سوسن را می خواهیم به شما معرفی کنیم که به طور معمول برای خرید و کاشت به فروش می رسد.
سوسن عنکبوتی
اولین نوع گل سوسن که می خواهیم معرفی کنیم، سوسن عنکبوتی است. این گل همان طور که از نامش هم پیدا است، ظاهری بسیار شبیه به عنکبوت دارد. در هر رنگی که اقدام به خرید سوسن عنکبوتی کنید، بر روی برگ های آن رده هایی از همان رنگ وجود دارد که باعث افزایش زیبایی این گل شده است. سوسن عنکبوتی از لحظ رشد و ارتفاع، بلند است؛ به طوری که می تواند تا 120 سانت هم رشد کند. همچنین دقت داشته باشید که این گیاه سم است.
سوسن چلچراغ
سوسن چلچرغ تنها گونه تماما ایرانی از خانواده گل های سوسن است. اگر این گل را تا به حال دیده باشید، متوجه می شوید که ظاهری شبیه به قیف دارد. سوسن چلچراغ معمولا در شهر های اردبیل و گیلان رشد می کند؛ اما متاسفانه این گل در حال انقراض است. بعد از این که سوسن چلچراغ معروف به سوسن وحشی کاشته می شود، تقریبا 4 تا 10 روز زمان می برد تا رشد کند.
سوسن کوهی
سوسن کوهی از لحاظ رشد بسیار متفاوت با دیگر سوسن ها است. این گل ارتفاع بسیار کمی دارد و همچنین در فصل تابستان شروع به رشد می کند. از لحاظ ظاهری بسیار زیبا و فوق العاده است. به طوری که در مرکز خود شامل خال خال های رنگی می باشد.
سوسن شیپوری
این نوع گل سوسن از لحاظ ظاهری همان طور از نامش هم پیدا است، شبیه به شیپور می باشد. تحت رنگ های مختلفی رشد می کند و ارتفاع کمی دارد. همچنین این گل را می توانید در فصل های بهار و پاییز شامل رشدش باشید. سوسن شیپوری رایحه فوق العاده خوبی دارد.
نکات مهم برای رشد و نگهداری گل سوسن
حال که با انواع گل سوسن آشنا شدید، بهتر است از شرایط نگهداری آن هم مطلع باشید. در واقع سوسن هم به مانند تمامی گل های دیگر، شرایط خاصی را برای رشد شامل می شود که باید در نگهداری از آن رعایت کنید. به همین منظور در ادامه به هر چیزی که برای نگهداری و مراقبت از گل لیلیوم یا همان سوسن نیاز دارید می پردازیم.
نور لازم برای رشد گل سوسن
گل سوسن برای رشد به نور خورشید نیاز دارد. بهترین محل برای کاشت سوسن، محلی است که نور خورشید به آن دسترسی دارد. اگر شما محل کاشت سوسن را در یک منطقه سایهدار قرار دهید، رشد آن کند خواهد شد و ممکن است باعث ضعف و بیماری گل شود. گل لیلیوم به حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور خورشید در روز نیاز دارد. در واقع، این گل بهترین رشد خود را در محیطهایی دارد که در طول روز بیشترین مقدار نور خورشید را دریافت میکند.
شما میتوانید سوسن را در محیطهایی که در طول روز بیشترین نور خورشید را دریافت میکنند، مانند باغ یا فضای باز کاشت کنید. نور خورشید یکی از عوامل مهم در رشد سوسن است. نور خورشید باعث تولید کلروفیل در برگهای گل سوسن میشود که باعث رشد و تقویت گل میشود. همچنین، نور خورشید باعث تنظیم فعالیتهای فتوسنتزی گل سوسن میشود که باعث تولید انرژی برای رشد و نمو گل میشود.
اگر شما در منطقهای زندگی میکنید که نور خورشید کافی ندارد، میتوانید از نور مصنوعی استفاده کنید. برای رشد سوسن ، نور مصنوعی با دمای حداقل ۱۵۰۰ لومن و حداکثر ۳۰۰۰ لومن مناسب است. همچنین، شما باید از چراغهای LED استفاده کنید که در طول روز به طور مداوم روشن باشند.
نوع خاک
خاک یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه گیاهان است. برای رشد گل سوسن، خاک مناسب با شرایط خاصیتهای خاصی باید انتخاب شود. به طور کلی، خاکهایی که دارای ساختار خوب، غنی از عناصر مغذی و با pH مناسب هستند، برای رشد گل سوسن مناسب هستند.
خاک برای رشد سوسن باید دارای ساختار خوب باشد. ساختار خوب به معنای داشتن ترکیب مناسب از ذرات خاک، مانند شن، ماسه، خاک رس و مواد آلی است. به علاوه، خاک باید دارای خصوصیات مناسبی مانند نفوذپذیری و هوابگیری مناسب باشد تا رطوبت و هوا به ریشههای گل سوسن برسد.
غنی بودن خاک از عناصر مغذی نیز برای رشد گل سوسن بسیار مهم است. خاک باید دارای عناصری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم باشد که برای رشد و توسعه گل سوسن ضروری هستند. برای افزایش غنی بودن خاک، میتوان از کودهای آلی و شیمیایی استفاده کرد.
pH خاک نیز برای رشد سوسن بسیار مهم است. pH مناسب برای رشد گل سوسن بین 6 تا 7 است. اگر pH خاک بیشتر از 7 باشد، احتمالاً خاک قلیایی است و اگر pH خاک کمتر از 6 باشد، احتمالاً خاک اسیدی است. در هر دو حالت، باید با استفاده از مواد مناسب مانند سولفات آهن یا کربنات کلسیم pH خاک را تنظیم کرد.
میزان آبیاری لازم برای گل سوسن
هر گونه گلی نیاز به آب دارد، اما میزان آبیاری برای سوسن باید با دقت و با توجه به شرایط محیطی و نوع خاک، تنظیم شود. انواع سوسن برای رشد و تکثیر به آب نیاز دارند، اما باید به گونهای آبدهی شوند که سبب رشد بهینه آنها شود. در واقع، مقدار آب مورد نیاز برای لیلیومها بستگی به شرایط محیطی و نوع خاک دارد. برای مثال، در مناطق گرم و خشک، سوسن باید بیشتر آبیاری شود تا از خشک شدن جلوگیری شود. به علاوه، خاکی که دارای نفوذپذیری بالا است، نیاز به آبیاری بیشتری دارد.
به طور کلی، برای لیلیومها مقدار آبیاری در هر دوره باید به گونهای باشد که خاک همیشه مرطوب باشد، اما آب را نباید در خاک جمع کرد. برای این منظور، میتوان هر هفته یک بار سوسن را آبیاری کرد. با این حال، باید توجه داشت که در فصل گرم، باید مقدار آبیاری را افزایش داد تا جلوی خشک شدن گلها گرفته شود.
همچنین، باید در نظر داشت که مقدار آبیاری برای لیلیومها باید به گونهای باشد که سبب رشد سریع و بهینه آنها شود. برای این منظور، میتوان از روش آبیاری قطرهای استفاده کرد. این روش، به گل سوسن آب دقیق و به مقدار دقیق میدهد و باعث میشود که آب به طور مستقیم در خاک جذب شود.
روش کوددهی به گل سوسن
- شش هفته بعد از پایان گلدهی، گل سوسن به یک فاصله زمانی برای کوددهی نیاز دارد. این فاصله زمانی حدود دو هفته است. در این بازه زمانی، میتوانید به گل سوسن خود کود بدهید.
- پتاسیم بالا یکی از کودهای مورد استفاده برای کوددهی به گل سوسن است. پتاسیم باعث افزایش سلامت و قدرت گل سوسن میشود. با استفاده از پتاسیم، گل سوسن شما سالمتر و قویتر خواهد شد.
- بهار کمپوست نیز یکی دیگر از کودهای مورد استفاده برای کوددهی به گل سوسن است. بهار کمپوست شامل مواد آلی است که به خاک گیاه اضافه میشود. این مواد آلی باعث افزایش نرخ رشد گل سوسن میشود.
- روش کوددهی به گل سوسن باید به گونهای باشد که خاک گیاه بهترین نتیجه را بدهد. برای این منظور، میتوانید از کودهای مختلف استفاده کنید. همچنین، میتوانید از کودهای آلی و شیمیایی استفاده کنید.
نحوه هرس کردن گل
هرس کردن گل سوسن یکی از مهمترین فعالیتهایی است که باغبانان و علاقهمندان به گلها باید انجام دهند. این فعالیت به منظور حفظ سلامتی و زیبایی گلها صورت میگیرد. در ادامه به نکات مهم قبل از هرس کردن گل های سوسن می پردازیم.
- هرس کردن گلهای آلوده و مرده: در طول فصل رشد، گلهای سوسن ممکن است با بیماریها و آفات مختلف آلوده شوند. در این صورت، باید گلهای آلوده و مرده را به صورت کامل از گیاه جدا کنید و به دور از باغ دور بیندازید.
- هرس کردن ساقههای قدیمی: ساقههای قدیمی سوسن بعد از گذشت چندین فصل رشد، زنده نمیمانند و باید از گیاه جدا شوند. برای این کار، با استفاده از چاقو یا قیچی، ساقههای قدیمی را به ارتفاع چند سانتیمتر از سطح خاک برید.
- هرس کردن گلهای پژمرده: گلهای پژمرده سوسن نیز باید به صورت منظم از گیاه جدا شوند. برای این کار، با استفاده از قیچی، گلهای پژمرده را به صورت کامل از ساقه جدا کنید.
- هرس کردن برگهای خشک: برگهای خشک و پژمرده سوسن نشانهای از بیماری گیاه هستند و باید به صورت منظم از ساقه جدا شوند. برای این کار، با استفاده از قیچی، برگهای خشک را به صورت کامل از ساقه جدا کنید.
نحوه نگهداری از گل سوسن در زمستان
همان طور که ذکر کردیم، فصل رشد گل های سوسن در بهار و حتی پاییز است؛ اگر بتوانید نکات گفته شده را به خوبی انجام دهید، در این فصول شاهد رشد عالی گل های سوسن خود خواهید بود. اما روشی وجود دارد که با استفاده از آن، می توانید از زیبایی گل لیلیوم در فصل زمستان هم برخوردار باشید. برای این هدف لازم است لایه ای به عمق 10 تا 12سانتی متر مالچ روی خاک گل بریزید.
این روش باعث می شود تا گل در فصل زمستان با سرمازدگی زیادی رو به رو نشود و آسیب نبیند. همچنین علاوه بر گل، ریشه گل هم سلامت باقی می ماند.
آموزش کاشت گل لیلیوم یا سوسن
کاشت گل سوسن فرایند خیلی ختی نیست؛ فقط باید دقت داشته باشید که در مرحله به مرحله کاشت و نگهداری از این گل، به نکاتی که تا به این جای کار گفته ایم، نهاین توجه را داشته باشید. در ادامه برای کاشت این گل مراحل زیر را دنبال کنید.
- انتخاب محل مناسب :برای کاشت گل سوسن باید ابتدا محل مناسب را انتخاب کنید. این گلها به نور خورشید نیاز دارند، بنابراین باید محلی را انتخاب کنید که دارای نور خورشید کافی باشد. همچنین، خاک باید خوب زهکشی شده باشد و به رطوبت بالایی نیاز دارد.
- آمادهسازی خاک: پس از انتخاب محل مناسب، باید خاک را آماده کنید. برای این کار، باید خاک را با گچ، کود و مواد آلی مخلوط کنید تا خاک حاوی مواد غذایی کافی برای گلها باشد.
- کاشت گلها: حالا که خاک آماده شده است، باید گلها را کاشت. برای کاشت گل سوسن باید یک حفره به عمق 10 تا 15 سانتیمتر در خاک حفر کنید. سپس گل را درون حفره قرار داده و خاک را به دور گل فشار دهید تا خاک به خوبی جمع شود.
- آبیاری: پس از کاشت گلها، باید آنها را آبیاری کنید. این گلها به رطوبت بالایی نیاز دارند، بنابراین باید آنها را به صورت منظم آبیاری کنید.
- مراقبت و نگهداری: برای رشد بهتر گلها، باید آنها را به صورت منظم مراقبت کنید. باید از آنها پاکیزگی کرده و هرگونه علف هرز را از خاک بردارید. همچنین، باید گلها را با کود مناسب تغذیه کنید تا رشد بهتری داشته باشند.
چه آفات و بیماری هایی گل سوسن را تهدید می کنند؟
مانند هر گل دیگری، گل سوسن نیز به بسیاری از آفات و بیماریها حساس است که ممکن است باعث ایجاد خسارت و نابودی گیاه شود. آفات مختلفی مانند پشه سیاه، شپش سفید، شپش قرمز، کنه و پروانههای گوناگون مانند پروانه لیلیوم، پروانه چمن و پروانه زرد رنگ، میتوانند بر روی گل لیلیوم تهاجم کنند. این آفات با خوردن برگها، شکوفهها و ساقههای گل لیلیوم باعث تضعیف و نابودی آن میشوند.
علاوه بر آفات، بیماریهای مختلفی نیز میتوانند گل سوسن را تهدید کنند. بیماریهای قارچی مانند خرابی گرما، خرابی سفید، پوسیدگی ریشه، سفیدک روی برگ و پوسیدگی گل میتوانند باعث نابودی گل لیلیوم شوند. همچنین، بیماریهای ویروسی مانند موزاییک سوسن و نقص ازدواج نیز میتوانند باعث نابودی آن شوند.
برای جلوگیری از آفات و بیماریها، باید گل سوسن را با محصولات شیمیایی مناسب و در دورههای منظم تزریق کرد. همچنین، باید از خاک و آب مناسب و رعایت شرایط مناسب رشد گل لیلیوم استفاده کرد. به علاوه، باید سوسن را از آفات و بیماریها در مقابل باد و باران نگه داشت. با این کار، میتوان گل لیلیوم را از خسارت و نابودی نجات داد.
سخن نهایی
در این مطلب به اندازه کافی توصیفاتی را از زیبایی گل سوسن داشتیم؛ اما کاشت و دیدن این گل از نزدیک و تجربه رایحه آن، احساس متفاوت تری را برای شما رقم می زند. اگر هدف بر کاشت این گل زیبا و قدیمی دارید، نکات گفته شده را اصلا فراموش نکنید.
