گل زنبق یکی از محبوب ترین گل های زیبا در دنیا است که افراد زیادی اقدام به کاشت و پرورش آن می کنند. گل ها با این که همگی نماد زیبایی هستند، اما ویژگی های متفاوتی را هم از همدیگر دارند. یک کدام به رایحه عالی خود مشهور است و دیگری را با زیبایی فراوانی که دارند می شناسند. اما برخی از گل ها از لحاظ ویژگی بسیار کامل هستند. زنبق را می توان جزو این نوع گل ها شناخت.
وقتی به گل زنبق نگاه می کنید، شکوه، جلال و اشرافیت را در آن می بینید. این گل به شدت زیبایی زیادی دارد و به هر باغچه ای می تواند روح ببخشد. افرادی که از گذشته تا به الان به دنیای گل ها علاقه مند بوده اند، قطعا بار ها نام زبنق را شنیده و یا حتی اقدام به کاشتن آن کرده اند. اما در این باره باید بدانید که کاشتن این گل شامل نکات بسیار زیادی است. برای پرورش نیاز به رعایت موارد مختلفی دارد. در ادامه این مطلب از گلمون به صورت کاملا جامع، به معرفی این گل زیبا می پردازیم.
تاریخچه گل زنبق
برخی از گل ها به قدری قدیمی و با قدمت طولانی هستند که تاریخچه خاص خود را شامل می شوند؛ دقیقا به مانند یک کشور با امپراطوری گسترده ای که داشته است. لذا این مورد درباره گل زنبق هم صدق می کند. اجازه دهید قبل از معرفی زنبق، به توضیح تاریخچه آن بپردازیم. گفته می شود که زنبق در نقاط مختلفی از دنیا پرورش داده شده است؛ اما به طور کلی این گل بومی کشور های آلمان و ژاپن است.
وقتی به نام لاتین این گل نگاه کنید، متوجه می شوید که داستان جالبی در تاریخچه آن وجود دارد. Iris که نام یکی از خدایان رومی است، نام لاتین گل زنبق می باشد. اما چه داستانی پشت این نام گذاری است؟ آیریس خدای محبوب رومیان، روزی اقدام به ایجاد پلی میان زمین و بهشت کرده است و این پل شبیه به ساختار رنگین کمان را داشته. به همین دلیل به آیریس خدای رنگین کمان هم گفته می شود.
اما نقطه مهم و مرتبط داستان این است که افراد ادعا داشته اند که پل ایجاد شده، شامل گل ها زنبق بوده است. در روایت های دیگر گفته شده که این زنبق ها دنباله لباس آیریس بوده اند. از آن پس رومیان که اعتقاد زیادی به خدایان خود داشته اند، اقدام به کاشت زنبق در حیاط خانه همسران خود کرده اند؛ دلیل این کار درخواست از خدای آیریس برای بردن همسران به بهشت بوده است. اما این اعتقاد در ادامه به مصر باستان هم سرایت پیدا کرده و در کاخ های فرعون و امپراطور های خود نیز گل زنبق را کاشته اند.
معرفی گل زنبق
گل زنبق یا به عبارتی Iris، یکی از گلهای زیبا و محبوب در باغچههای خانهها است. این گل به دلیل رنگارنگی و زیباییاش، مورد علاقه بسیاری از علاقمندان به باغبانی و گلهای زینتی است. این گل بلند و با رشد آسان است، که در تابستان و پاییز میتوان از آن لذت برد. گل زنبق در باغچهها به صورت گلبرگهای بنفش، آبی، زرد، سفید، صورتی، قرمز و چندرنگ دیده میشود.
همچنین، رنگ قهوهای تیره نیز در برخی از نوعهای این گل وجود دارد. این گل در حدود 325 نوع دارد که هر کدام از آنها دارای شکل و رنگ خاص خود هستند. گل زنبق به دلیل زیبایی و رنگارنگیاش، در باغچههای خانهها و محیطهای دیگری که به صورت طبیعی هستند، کاربرد زیادی دارد. این گل به عنوان یک گل زینتی در باغچهها کاربرد دارد و همچنین میتواند به عنوان هدیه به دوستان و عزیزان داده شود.
رشد گل زنبق بسیار آسان است و به شرایط آب و هوایی خاصی نیاز ندارد. این گل در مناطق گرم و سرد میتواند رشد کند و به راحتی میتوان آن را در باغچه خود کاشت.
گل زنبق نماد چیست؟
گل زنبق، یکی از گلهای زیبا و محبوب است که در مختلف نقاط جهان کشت میشود. این گل به دلیل ظاهری خاص و بسیار زیبا، همیشه مورد توجه و علاقه بسیاری از افراد قرار گرفته است. اما از همین جهت در هر فرهنگی دارای نمادی متفاوت است؛ همچنین در هر رنگی منظور خاصی را می رساند. در ادامه به تمام معانی این گل زیبا می پردازیم.
- ایمان: گل زنبق به دلیل رنگ سفید خود، نماد ایمان و پاکیزگی است. این گل به عنوان نماد صفا و پاکی در مذهب مسیحیت نیز استفاده میشود.
- اشرافیت: زنبق در رنگ بنفش، نماد اشراف و شکوه است. این گل در فرهنگ های مختلف به عنوان نماد قدرت و اعتبار شناخته شده است.
- پختگی: گل زنبق به دلیل شکل خاص و ظاهر خود، نماد پختگی و بلوغ است. این گل به عنوان نماد تجربه و سالمندی نیز در فرهنگ های مختلف به کار رفته است.
- امید: زنبق در رنگ های شاد نماد امید و شادی است. در واقع به عنوان نماد امید و خوشبختی در فرهنگ های مختلف شناخته شده است.
- ارزش: این گل به دلیل قیمت تقریبا بالای خود، نماد ارزش و گرانبها است. زنبق به عنوان نماد ارزش و احترام در فرهنگ های مختلف به کار رفته است.
معرفی و بررسی انواع گل زنبق
زنبق به دلیل گستردگی زیادی که در گونه های خود دارد، بسیار محبوب است. برخی از گونه ها در هر کشور و هر بومیتی رشد نمی کنند. همچنین در این مطلب فرصت کافی برای معرفی همه آن ها نیست. اما در ادامه می خواهیم به معرفی کامل محبوب ترین گل های زنبق بپردازیم. همراه ما باشید.
زنبق ریش دار
اولین گل زنبق که می خواهیم به شما معرفی کنیم، زنبق ریش دار است. علت نام گذایر جلب این نوع زنبق کرکهای تقریبا بلند موجود روی برآمدگی برگ های آویزان آن است. اگر در فضایی زندگی می کنید که اغلبا خشک و سرد است، این نوع گل می تواند به خوبی رشد کند؛ چرا که در سرما مقاومت خوبی را از خود نشان می دهد.
زنبق بدون ریش
این نوع زنبق دقیقا برعکس گل قبلی است. البته که می توان در فضای سرد رشد خوبی را تجربه کند؛ اما به طور کلی برآمادگی های آن صاف و بدون کرک است.
زنبق تاج دار
این نوع گل از زیباترین گونه های گل زنبق به شمار می رود. خبر خوب این است که زنبق تاج دار در تهران، آذربایجان، اطراف شیراز و قصر شیرین رشد می کند.
زنبق بدون ریش آیریس سیبرین
بلند و زیبا؛ این ها دو مشخصه اصلی این نوع گل زنبق محسوب می شود. ساقه این نوع زنبق می تواند از میان برگ های به طول 50 سانتی متر رشد کند. گلبرگ های این نوع زنبق تحت رنگ های سفید، ابریشمی، بنفش و ارغوانی رشد کند. معمولا این گل در همه جا رشد می کند؛ اما زیستگاه اصلی آن مرداب ها و ییلاق ها هستند.
زنبق پیازی جونو
این نوع زنبق جزو زنبق های پیاز دار است. پیاز این نوع گل ترکیب شده از چندین برگ فلسی ضخیم می باشد. همچنین خود گل شامل ریشه های قوی، ترد و شکننده ای است.
زنبق شفاف
در این بخش می خواهیم به معرفی یکی از زیباترین زنبق ها بپردازیم. زنبق شفاف در فصل بهار و بیشتر در ماه های اسفند تا اردیبهشت رشد می کند. اگر این گل در ارتفاعات رشد کرده باشد، می توانند در خرداد هم رشد خوبی را تجربه کند. ارتفاع آن می تواند تا 10 سانتی متر برسد؛ به همین دلیل جزو زنبق ها کوتاه محسوب می شود. رنگ زرد محبوب ترین و رایج ترین زنبق شفاف است. گلبرگ های آن شامل حاشیه و یک سری رده اهی نقره ای می شود.
زنبق کمانی
کمانی نوعی دیگر از زنبق است که در ماه های اسفند تا فروردین تحت رنگ های آبی روشن رشد می کند. دلیل نام گذاری این نوع گل، کمانی بودن برگ های آویزان آن است. ساقه اصلی گل می تواند تا 35 سانتی متر رشد کند؛ اما برگ های آن نهایتا رشد 5 سانتی متری را تجربه می کنند. اگر دارای باغچه ای کوچک هستید یا می خواهید حاشیه باغ خود را زیبا کنید، این گل انتخابی عالی است.
زنبق گل درشت
گل زنبق درشت در ماه های فروردین تا اردیبهشت رشد می کند. همچنین رشد آن متوسط و تا 20 سانتی متر است. زنبق گل درشت در جبال زاگرس رشد می کند.
زنبق پروانه ای
در این بخش می خواهی زنبقی را به شما معرفی کنیم که در اکثر نقاط خشک و سخت کشور ما رشد می کند. زنبق پروانه ای در خراسان، گرگان، تپه های سنگی، اصفهان و مناطقی با آب و هوای مشابه دیده می شود. همچنین این گل در ماه های فروردین تا اردیبهشت به طول 15 سانتی متر رشد می کند.
زنبق رضائیه
احتمالا این نوع زنبق را با نام های دیگری هم شناخته باشید؛ چرا که پس از پرورش و تکثیر آن، نام های مختلفی به این گل داده شد. زنبق رضائیه در نزدیکی دریاچه وان ترکیه پیدا شد و در ادامه برای تکثیر پرورش داده شد.
نحوه مراقب و نگهداری از گل زنبق
تا به این جای کار به طور کامل با انواع گل زنبق آشنا شدید. اگر دقت کرده باشید این گل در شرایط آب و هوایی مختلفی می تواند رشد کند. در واقع در کنار زیبایی که دارد، بسیار سخت و مقاوم نیز است. اما مقاوم بودن آن به معنای بی نیاز بودن از مراقبت نیست. شما باید مواردی که در ادامه می گوییم را به طور کامل برای نگهداری و رشد زنبق مورد توجه خود قرار دهید.
نور مورد نیاز گل زنبق
برای رشد بهتر و به دست آوردن گلهای زیباتر، نور مناسب برای آنها بسیار مهم است. گل زنبق به نور آفتاب نیاز دارد تا بتواند رشد کند. بنابراین، بهتر است گلدان را در مکانی قرار دهید که به آفتاب کامل یا نیمه کامل دسترسی داشته باشد. در صورتی که گلدان شما در مکانی قرار دارد که به آفتاب دسترسی ندارد، میتوانید از نور مصنوعی استفاده کنید.
برای داشتن گل زنبق زیبا و سالم، بهتر است گلدان را پشت پنجره نورگیر قرار دهید. این باعث میشود که گل زنبق به نور آفتاب دسترسی داشته باشد و از رشد بهتری برخوردار شود. اگر میخواهید گل زنبق خود را در گلخانه پرورش دهید، بهتر است از نور گلخانه با شدت ۱۵۰۰ فوت کندل استفاده کنید. این نور باعث میشود که گل زنبق به خوبی رشد کند و بتوانید از گلهای زیبا و سالمی برخوردار شوید.
بهترین دما برای رشد زنبق
برای شروع، باید گفت که گل زنبق به سرما مقاوم است. این گل در مناطق سرد و کوهستانی رشد میکند و معمولاً در فصل بهار میشکفد. برای گونههای ریزوم دار، نیاز به سرما وجود دارد تا بتوانند بهتر رشد کنند. این گونهها در فضای آزاد و سرد بهتر رشد میکنند.
گونههای پیاز دار نیز برای رشد به سرمای زیادی نیاز ندارند. در واقع، در برخی موارد، سرمای زیاد میتواند باعث خشک شدن پیاز شود و رشد گل زنبق را مختل کند. در صورتی که گلها در فضای آزاد کشت شوند، دمای مناسب برای رشد آنها حدود ۶ درجه سانتیگراد است. این دما برای رشد سالم و قوی گلها بسیار مهم است و باید به طور دقیق رعایت شود.
اگر گلها در گلخانه کشت شوند، دمای روز حدود ۱۶ تا ۱۷ درجه سانتیگراد و دمای شب حدود ۱۳ تا ۱۶ درجه سانتیگراد مناسب است. این دماها بهترین شرایط رشد را برای گلهای زنبق فراهم میکنند و به آنها اجازه میدهند تا به صورت سالم و قوی رشد کنند.
بهترین خاک برای گل زنبق
خاک دیگر موردی است که باید برای گل زنبق به درستی فراهم شود. برای رشد بهینه و داشتن گل های زیبا و سالم، خاک مناسب بسیار مهم است. در ادامه بهترین خاک برای گل زنبق را بررسی میکنیم.
- خاک باغچه خوب: برای رشد بهینه گل زنبق، خاک باغچه خوب، که شامل مواد غذایی کافی است، بسیار مهم است. خاک باید حاوی مواد آلی باشد که برای تغذیه گیاه لازم است. همچنین، خاک نباید خیلی سنگین باشد تا رطوبت به خوبی جذب شود و ریشه ها بتوانند به راحتی در آن حرکت کنند.
- مقداری شن و ماسه: خاک برای گل زنبق باید حاوی مقدار مناسبی شن و ماسه باشد. این مواد به خاک کمک میکنند تا خیلی سنگین نشود و رطوبت به خوبی جذب شود. همچنین، شن و ماسه به گل زنبق کمک میکنند تا ریشه ها بهتر در خاک حرکت کنند.
- مواد آلی: گل زنبق برای رشد بهینه به مواد آلی نیاز دارد. این مواد شامل کمپوست، کود حیوانی و کود گیاهی است. این مواد به خاک کمک میکنند تا حاوی مواد غذایی کافی برای رشد گل زنبق باشد.
- زهکش مناسب: خاک برای گل زنبق باید حاوی زهکش مناسب باشد. این زهکش باید به خوبی عمل کرده و رطوبت را به خوبی تخلیه کند. در صورتی که زهکش مناسب نباشد، رطوبت در خاک جمع میشود و باعث بروز بیماری های گیاهی میشود.
- پی اچ: پی اچ خاک برای گل زنبق باید نزدیک ۷ باشد. اگر پی اچ خاک بیش از ۷ باشد، خاک قلیایی میشود و اگر کمتر از ۷ باشد، خاک اسیدی میشود. هر دو حالت برای رشد گل زنبق مناسب نیستند و باعث مشکلاتی مانند بروز بیماری های گیاهی و کاهش رشد گل زنبق میشوند.
میزان آبیاری
یکی از عوامل مهم در مراقبت از گل زنبق، میزان آبیاری صحیح است. در ادامه به توضیح میزان آبیاری گل زنبق پرداخته شده است. بعد از خشک شدن سطح گلدان، نباید منتظر باشید تا خیلی زیاد مضر شود. در واقع، باید همواره تلاش کنید تا خاک گلدان رطوبت داشته باشد. با این حال، کمی هم خوب نیست و میتواند به رشد گل زنبق ضربه بزند. بنابراین، بهترین روش آبیاری، رطوبت خوب در اطراف ریشه است.
برای اینکه بهترین میزان آبیاری را برای گل زنبق تعیین کنید، باید حساسیت کم آبی را در نظر بگیرید. به عبارت دیگر، گل زنبق به آب کمتری نسبت به بسیاری از گیاهان نیاز دارد. در واقع، این گل معمولاً در شرایط خشک و کم آبی بهتر رشد میکند.
در نهایت، باید به این نکته توجه کنید که میزان آبیاری گل زنبق بستگی به عوامل مختلفی دارد. برای مثال، اگر در منطقه شما هوا خشک است، گل زنبق شما نیاز به آب بیشتری دارد. همچنین، اگر گل زنبق شما در محیطی با دمای بالا قرار دارد، باید بیشتر به آبیاری آن توجه کنید.
کوددهی گل زنبق
برای داشتن گلهای زنبق با کیفیت بالا، نیاز به کوددهی مناسب دارید. در ادامه، به بررسی روشهای کوددهی گل زنبق میپردازیم.
- نیتروژن: نیتروژن، یکی از مواد مغذی اصلی برای رشد گلها است. برای داشتن گلهای زنبق با رشد سریع و با کیفیت، نیاز به کود حاوی نیتروژن دارید. برای کوددهی مناسب، بهتر است از کودهای حاوی نیتروژن آلی استفاده کنید.
- فسفر: استفاده از فسفر برای تغذیه و کوددهی زنبق پیشنهاد می شود. برای داشتن گلهای زنبق با رشد سالم و قوی، نیاز به کود حاوی فسفر دارید. در این مورد، بهترین کود برای گل زنبق، کود ۱۰-۲۰-۱۰ است.
- پتاسیم: در کوددهی گل زنبق استفاده از پتاسیم را از یاد نبرید. برای داشتن گلهای زنبق با ساختار قوی و پوسیدگی کم، نیاز به کود حاوی پتاسیم دارید.
- کلسیم: کلسیم، مادهای است که برای تقویت ساختار گلها و جلوگیری از شکستن آنها، ضروری است. برای داشتن گلهای زنبق با ساختار قوی و شکستگی کم، نیاز به کود حاوی کلسیم دارید. در اوایل رشد، بهتر است ۲۵۰ پی پی ام کلسیم نیترات به خاک اضافه کنید.
بهترین فصل برای کاشت و گلدهی گل زنبق
حال که به طور کامل با نحوه کاشت و مراقبت از گل زنبق آشنا شدید، اجازه دهید تا به بهترین فصل گلدهی این گیاه زیبا نیز بپردازیم. گل زنبق یکی از زیباترین گلهایی است که میتوان در باغها و فضای باز کاشت. این گل با بوی خوش و طراوتی که دارد، همه را شگفتزده میکند. اما بهترین فصل برای کاشت و گلدهی گل زنبق کدام فصل است؟
به طور کلی، گل زنبق در فصول بهار و تابستان بهترین عملکرد را دارد. با این حال، به عنوان یک گیاه چندساله، گل زنبق میتواند در تمام فصول سال کاشته شود. اما برای بهترین نتیجه، بهتر است در اوایل خرداد گل زنبق را کاشت. در فصل بهار، گل زنبق بیشترین رشد را دارد و بعد از آن در تابستان به شکل خیره کنندهای گل میدهد. همچنین، در فصل بهار باید نکاتی مانند دمای خاک و رطوبت را در نظر گرفت. گل زنبق به دمای خاک حدود 10-15 درجه سانتیگراد نیاز دارد و بهتر است خاک همیشه مرطوب باشد.
نحوه تولید اسانس زنبق
جالب است بدانید که می توان اقدام به تولید اسانس گل زنبق کرد. اما این کار چگونه انجام می شود؟ اسانس زنبق یکی از محصولات گیاهی است که به دلیل خواص دارویی و آرایشی اش مورد توجه قرار گرفته است. تولید این اسانس با استفاده از ریزوم گیاه زنبق صورت میگیرد. ریزوم گیاه زنبق حاوی تعداد زیادی ماده معطر و آروماتیک است که با تقطیر با بخار آب، اسانس زنبق به دست میآید.
برای تقطیر اسانس زنبق، ریزومهای گل زنبق به صورت خشک و خرد شده در دستگاه تقطیر قرار میگیرند. در این دستگاه، بخار آب به روی ریزومهای گل زنبق برده میشود و باعث جداسازی اسانس زنبق از گل میشود. بعد از تقطیر، اسانس زنبق به صورت مایع در دسترس قرار میگیرد.
اسانس زنبق حاوی تعداد زیادی مواد معطر و آروماتیک است که به دلیل خواص دارویی و آرایشی اش، در صنایع مختلف استفاده میشود. این مواد شیمیایی شامل الکلها، اسیدها، استرها و کمپوننتهای دیگر هستند. بعضی از این مواد معطر و آروماتیک شامل لینالول، لینالیل استات، فارنزول و کاروفیلن هستند.
اسانس زنبق به دلیل خواص دارویی و آرایشی اش در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این محصول در تولید عطر و ادکلن، صابون، شامپو، کرم صورت و بدن، لوسیون، کرم ضد آفتاب، عصارههای گیاهی و داروهای گیاهی استفاده میشود.
خواص درمانی گیاه زنبق
گیاه زنبق، یکی از گیاهان دارویی معروف در سراسر جهان است. این گیاه در بسیاری از کشورها، به عنوان یک عصاره طبیعی و درمانی استفاده می شود. همچنین، گل های زنبق نیز به عنوان یک نماد زیبایی، عشق و عاطفه شناخته شده اند. در ادامه به برخی از موارد استفاده از خواص درمانی این گیاه می پردازیم.
- شامل هورمون استروژن: گیاه زنبق، شامل هورمون استروژن است که می تواند به عنوان یک درمان طبیعی برای مشکلات مربوط به هورمون های زنانه، مانند درد پریود، پوکی استخوان و سرطان سینه، مفید باشد.
- پیشگیری از سرطان پروستات: مطالعات نشان داده اند که عصاره گل زنبق می تواند به عنوان یک درمان طبیعی برای پیشگیری از سرطان پروستات، مفید باشد. این عصاره، می تواند به عنوان یک ضد التهاب و آنتی اکسیدان عمل کند و به حفظ سلامت پروستات کمک کند.
- دمنوش: گیاه زنبق، به عنوان یک دمنوش طبیعی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. دمنوش زنبق می تواند به عنوان یک ضد اضطراب و خواب آور مفید باشد. همچنین، می تواند به عنوان یک درمان طبیعی برای سردرد، درد عضلانی و روماتیسم نیز استفاده شود.
- مفید برای سلامت پوست: گل های زنبق، به عنوان یک منبع غنی از آنتی اکسیدان ها و ویتامین C، می توانند به حفظ سلامت پوست کمک کنند. این گیاه می تواند به عنوان یک درمان طبیعی برای جوش ها، اگزما و سایر مشکلات پوستی، مفید باشد.
- کاهش التهابات: گیاه زنبق، به عنوان یک ضد التهاب طبیعی مفید است. عصاره گل زنبق، می تواند به عنوان یک درمان طبیعی برای کاهش التهابات مفاصل و دیگر بخش های بدن، مفید باشد.
- بهبود عملکرد قلب: مطالعات نشان داده اند که گیاه زنبق، به عنوان یک درمان طبیعی برای بهبود عملکرد قلب و کاهش خطر بیماری های قلبی، مفید است. عصاره گل زنبق، می تواند به عنوان یک ضد اکسیدان و ضد التهاب عمل کند و به حفظ سلامت قلب کمک کند.
- کاهش استرس: گل های زنبق، به عنوان یک منبع غنی از فلاوونوئید ها، می توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند. همچنین، دمنوش زنبق می تواند به عنوان یک خواب آور مفید باشد و به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
سخن نهایی
اگر دارای فضای باز حتی به کوچکی باغچه ای در حیاط هستید، حتما اقدام به کاشت گل زنبق کنید. این گل با توجه به گستردگی رنگ و زیبایی که دارد، می تواند روح تازه ای به محیط اطراف شما دهد.